Susa-ko liburuak

AUTOBUSA BIDEKO JATETXE BATEAN GELDITU ZENEAN

Autobusa bideko jatetxe batean gelditu zenean, Otxarkoaga eta Berangoko ama birekin suertatu nintzen mahaian afaritarako.

Senitartekoen autobusak gauez egiten du Puertotik Euskal Herrira eta orduan ez nekien lortutako Baimen bereziaren barruan agindutakoa baino minutu bi gehiago, adiskideei buruz, liburuez edo zinemaz berbetan jarduteagatik Joseba berriz zeldetara zigortu behar zutenik. Artean 83an ginen.

Ordura arte bezala gerora ere etengabea izan da Joseba Sarrionandiaren emaitza. Halere urteak iragan dira garai haietatik eta oro har kartzelari buruzko poema liburua osatzeko erabakia hartu duenerako. Kartzelako poemak honetan ematen direnetatik erdia edo orain arteko beste liburu eta argitalpenetan topatzen ahal badira ere, egilearen ukitu berriekin datoz eta gaiaren inguruan luzatzen diren poema argitara berriekin batera eman nahi izan ditu, lehenengoz.

«Mezua deitzen den horren aurrean zalantza handiak ditut jeneralean» esan du Joseba Sarrionandiak eta liburu honetan inplikatu egin da halako osotasun tematiko bat hautatuz, akaso beste edozein baino gaitzago zaion kartzelako honen inguruan. Batzuetan egoeraren interpretazioraino ere helduz, oihartzun literarioez beterikako poemak dira hauek. Autoreak urteotan erdietsi duen berezko berba eta imajinarioarekin liburu honen lekukotasunak, testigantzak, idazlearen menera jarri dira bere ahotsa emanez poemak hurbiltasun ia fisikoaz eta askotan modu arrunt gordinean luzatzen digun munduari. Bere ahotsa emanez preso egon denaren idazlearen munduari.

Baina ez zaigu hargatik komeni ahaztea egileak beti edukitzen duela obra helburutzat, sartu bide diren bitarteko guztiak onerako dituela baldin eta xede horrekin bat egiten badute.

Kartzelako poemak hau, urrunetik ailegatu den liburu hau, Joseba Sarrionandiaren biografiaren aldi ezagunenetik hurbilen duguna da. Hain hurbil gutako askorengandik non urteotako literaturan bereizi ezina bilakatu den hartaz ari den: kartzela, oinazea, heriotza... Non dago honi buruzko urrezko metafora?

Josebaren testuak, hain gustuko dituen baporeen antzera, euren kasa nabigatzen dira beti, galarrenaren ikara barik, irakurleari desio duen ur ildoa utziaz.

Ruper Ordorika

1992