E SKOL VA FARREZ
Ume bakar igandez zenbat ume, Irunen edo Euskal Herriko edozein eskolatan, edo Reunion uhartean edo Bretainian, asimilatu beharreko herri bat egon litekeen edonon, edonon hori Frantzia edo Espainia barruan baldin badago...!
Ma vijen bet ken fur ha m'oann mad da zeski
N'em bije ket skubet ann ti-eskol d'ar pardeaz
Med, evel m'oann dibenn ha ma karenn c'hoari
Em euz skubet, siouaz! leur ann ti-eskol aliez.
Biskoaz n'em euz klemmet o chom e pinijenn
Da c'houde beza great eur farserez-bennag,
Lenvet em euz avad o kaout ar «zimbolenn»
Evit komz brezounek!... goulenn a rit perag!
Ra zigoro sant Per d'in dor ar baradoz:
M'em euz hen gounezet dre gemet a zaelou!...
Med penaoz pardouni d'ann Aotrou skolaer-koz
D'am beza kastizet' vit komz iez hon Tadou!
Pierre Pronost idazle bretoiaren E skol va farrez, «Nire herriko eskolan» poemaren azken hiru ahapaldiak ditugu.
Zintzoa izan banintz eta zuzen banu ikasi
Ez nukeen beharko gela garbitu arratsez
Baina ero samarra eta jolastia izaki
Usu behar nuen garbitu eskola erratzez!
Merezia neukan ematen zidaten zigorra
Egiten bainuen eskolan bihurrikeriarik
Kexu naiz ordea nuelako hartzen «sinbola»
Zergatik ote zen? Bretoieraz egiteagatik!
San Pedrok diezadala paradisuko atea zabal
Merezia daukat, hainbeste malko dut isuri!...
Baina errienta ez, nik ez dut barkatzen ahal:
Kendu nahi zigun gurasoek emana guri!
XX. mendearen hasmentan argitaratu zuen, 1902an. Nahiz eta haurtzaroa ebokatu, gaiak aktualitatea zeukan, elebitasunaren aldarria hasia zen.
Philippe Durand. Le livre d'or de la Bretagne. Seghers, 1975
© cc-by-sa Koldo Izagirre