Gauerdiko bertsoak

—zazpi poema—

 

 

                               “Soilik mirailak miraila du amets,

                               isiltasuna isil-zaindari”.

                                       Heroirik gabeko poema, “Ifrentzua”

 

 

Eskaintza gisa

 

Olatuetan nabil, basoan gorderik,

esmalte lohigabean ohi naiz azaldu,

banaketa ongi dut jasango segurik,

halere elkarrekin topatzea zail dut.

 

 

1. Udaberri aurreko elegia

 

                               “...toi qui m’as consolée”.

                                         Gerard de Nerval

 

Ekaitza baretu zen pinuen artean,

baina, ardorik edan gabe ere hordi,

han, Ofeliak bezala, beraren gauean

isiltasunak zigun kantatu arras ongi.

Eta besteko hura, irudipena hartuz

esposatua zela isiltze horrekin,

agurtu eta bihotz-zabal zen geratu,

heriotza heldu arte geratu nirekin.

 

 

2. Lehen ohartarazpena

 

Zertan liguke guri axola,

dena errautsa bihurtzen bada,

zein ispilutan dudan etxola

zein osinetan nire balada.

Ez nauzu amets, ez bozkario,

den mendreneko grazia ere,

beharrezkoa ez den usadioz

oroitza helduko zaizu halere,

errenkada hilen murmurioa,

begi horixe, daukana hondoan

herdoildutako orratz koroa

bere isiltasun larriegian.

 

 

3. Ispiluan zehar

 

                               “O quae beatam, Diva, tenes

                               Cyprurn et Memphin...”.

                                                           Horazio

 

Andre liraina, gaztea dena,

ezinezkoa gure mendean;

guk biok ezin, hirugarrena

beti baitago hor presentean.

Zuk besaulkia diozu eman,

nik aldiz erruz lore ahurtarak...

Zertan gabiltzan ezin antzeman.

Une oro handitzen gure ikara.

Askatutako presoen eran

elkarren berri latzak dauzkagu.

Infernuetako biren jaieran

edo menturaz gu ez gara gu.

 

 

4. Hamahiru lerro

 

Azkenik duzu hitz hori esan,

ez haiek legez... belaunikoka,

baizik kartzela-ihesleak nola,

urki basoan hartuz babesa

malko azkarren ortzadar gezan.

Isila kantuz zure inguruan,

momentu batez mundua aldatuz,

itzala argituz eki puruak,

ardo gustua bitxi mudatuz.

Baita ni ere, jainkozko hitzen

erailtzaile patuaz gaindi,

ia errespetuz isildu nintzen

bizi santu hau luzaro dadin.

 

 

5. Deia

 

                               Arioso dolente

                                   Beethoven, op. 110.

 

Sonata baten isil-gordean

ezkutatuko zaitut arretaz.

Deituko nauzu ito behar-eta

kulpa sentituz derrigorrean,

zu niregana egun batean

hurbiltzearen kulparen zio.

Ezagun zaigun isil horretan.

Desagertu nahi duzu, herio

isilaren martir den lekuan.

 

 

6. Gaueko bisita

 

                               “Guziak joan ziren, inor ez zen bueltatu”.

 

Ez nauzu asfalto orbelezkoan

        igurikiko.

Vivaldik sortu adagioan

        elkar kausiko.

Berriz kandelak horail hitsean

        amets-enkantuz,

arkuak ez jakin gauez etxean

        noiz zinen sartu.

Isuriko da herio ulua

        ordu xuhurrean,

zuk leituko mirakuluak

        nire ahurrean.

Eta orduan zure estura

        bihurtuz patua,

botako zaitu nire atetik

        sagailo izoztuan.

 

 

7. Eta azkena

 

Izarra itsasoan lez, gure gainean zen,

tximistaz heriozko uhinari jazarriz,

zoritxar eta itoaldi zenion maiz deitzen

baina ez zenion inoiz poz izena jarri.

 

Egunez, hegan gugan, enaren modura,

irria loratu zen gure ezpainetan.

Gauez, jelazko esku batek itodura

sortzen zigun bioi. Hiri bederetan.

 

Inongo lausenguri ez eginez kasurik,

behinolako bekatu guztiak ahanzten,

insomniozko burkoen kontra bermaturik,

bertso demonioak ditu murmuratzen.

 

 

Epilogo gisa

 

Ametsak sortzen diren horretan

guretzat ez zen zabala aukera,

bagenuen bat, bultza-indarretan

udaberri heldu berrien eran.