—72—

JON MIRANDEri

1952-IV-10

        Adiskide argi:

        Txit menperaturik erabil naute bisitan etorri zaizkidan ene adiskide batzuek, nekatua ere arkitzen naiz, Paris ontan jo batera eta jo bestera, atertu gabe gautegun ibili bai naiz. Zorionez joan dira adiskide aspergarri ok.

        Arretaz zure irakur dizut. Utsak ere zuzendu ditut, Kondle Gorriari ebatsi nizkion sententziak ere geitu dizkiot, idazkinez gainera. Undinae latinaren pluralak eraginda idatzi nizun. Kendu diotentxoa. Beaz, garbi idatzia artuko du Fagoagak zure lantxoa, nahi zenuen arabera.

        Sakon ari zaitut linguistikan. Enetzako, itz berrien inguruko auzia, aspaldi garbitutzat daukat. Ez naiz berri-zale gorri, dakizunez, eztare Krutwig-zale zoro: erri-arteko kultur terminak ezin ditzakegu arbuia, bainan ezin gentzake dena-den ataka zabali: in medio virtus, erran gabe doa. Ontan ere idazleak zentzunez jokatu bear dugu kriteri ertsien barnean ibiltzeke. Kultur-terminak aukeratzeko eder-ikutua bear genuke (sentido de la belleza erderaz) gere izkera itsusituko ez badugu. Zuberoko ponetikaz diozuna ere, ez legoke gaizki. Bainan zuen ponetika inguruetako romanerek lartxo kutsutu dutelakoan naukazu. Ene ustez, euskal ponetika euskaldunena, Gipuzko erditsukoa eta Bizkai itsas-errikoa da, romanerak gutxien ikututako euskerak. Alere, ez dira astantzeko zuk egin oartxoak: xuberoerazko ü, obe litzate w baino û-rekin idaztea. Arana-Goirik v-kin azaltzen zuen ots ori: zelv eta abar, bainan Euskal-Akademiak, eztakit zergatik idazkera ori zapuiztu zuen. Gure ñ ta ll kentzeko jokera dizut nik ere, eta maiz nere idazlanetatik erauzten ditut onela idatziz: oilo, arraina eta abar Herriakoek egiten dutena ordea ezin gentzake, inola ere onartu, n bustia adirateko. Azken zenbakian onela aldatzen dizut ots ori: «Buba gnignagno, haurra dugu gnimigno» ergelkeriak ere bazterrak, mugak bear ditu. Obe lukete ñiñaño eta ñimiño idatzi, edota ninao nimino ut sic.

        Ikus, eror eta antzekoak, aditz-joko politenak dituzu. Oiek zuk diozunaren arabera artu bear genituke idazle orok. Ene errian, oraindik ere «eba» darabilkite agindu adizkeran, musean ari diranean, kartak ebakitzeko. Azkue zanaren Morfologia irakur bear zenuke; gai ortaz jakingarri eta gauz politik aunitz aurki zenezake.

        Bukatzerat noa. Astelenez or izanen nauzu, igantez ezin nindeke alda baskoen aberri-eguna baita, basko endekatuena. Naiago nizuke egun hori zurekin eman, bainan ez ditut basko ok beltzuritu nai.

        Beaz, adiskide, astelen arte, betiko orenean.