Gabriel Aresti (biografia)
Gabriel Aresti (biografia)
2000, biografia
256 orrialde
84-86766-07-9
azala: Garbiņe Ubeda
Angel Zelaieta
1940, Mallabia
 
Gabriel Aresti (biografia)
2000, biografia
256 orrialde
84-86766-07-9
aurkibidea

Aurkibidea

Amagoia alabari

Haritz landatua

Haurtzaro eta gaztaroa

Haritz haziaren ernetzea

"Aintza apurņoa"

Zorrotzako portuan

Meliz maitemintzen da

Ipuin mingots bat geroaren seinale

Euskaltzaindiko

Aurren bidearen bukaera

Haritz tantaia

La Concordia

EGIko militantzia

Euskara literarioaren kezka

Maldan Behera. 1959

Olerti-n eta Karmel-en

Luis Mitxelenaren oniritzia

Poetika klasikoa ala pertsonala?

Zorrotzatik Laudiora

Melirekin esposatzen da

Kritikariak Arestiren alde

Teatro-lanak eta kritika

Fraide ala iraultzaile?

Orixe saria. 1962

Euskararen batasuna. 1963

Basarri bertsolaria eskolatzen

Karlos Santamariarekin adiskide

Arrue eta Serna Arestiz mintzo

Harri eta Herri. 1964

Aresti dramaturgo

Alderdi Komunistaren aldizkaria

Euskararen batasuna. 1964

Zenbait literatur komentario

Historia tristeago bat

Barrutiaren teatroa

Kriselu antzerki taldea

Txistularien artean

Lizardi saria. 1966

Bilbotik Eibarrera

Kreazio-lanaren eragina

Bladi Oterorekin

Euskal Harria. 1967

Soziolinguistika

Harizti mehaztua

Lan Deia-ren erasoaldia

Iparragirre saria. 1968

Euskararen batasuna. 1968

Euskararen batasuna. 1969

Kantariekin

Arestiren itzala

Kriselun editore

Bizitzaren kolpeak

Batasunaren Kutxa. 1970

Lur editoriala

Euskararen batasuna. 1970

Saiakerak

Euskararen batasuna. 1971

Harrizko Herri Hau. 1970-71

Laudatua

Deustuko unibertsitatean

Lexikografia

Euskararen batasuna. 1972-73

Ateak itxita

Gaixorik

Euskal Idazleen Elkartea

Luis Mitxelenarekin polemika

Oskorri-ren poeta. 1972-75

Gabonetako ikuskizuna

Torrealdairen inkesta

Asto-lasterrak

Ean

Aresti eta Begiarmen

Hiztegi Tipia. 1974-1975

Heriotza

Eranskina

In memoriam

Bibliografia

Gutunak

Erosi: 14,28
Ebook: 3,12

Aurkibidea

Amagoia alabari

Haritz landatua

Haurtzaro eta gaztaroa

Haritz haziaren ernetzea

"Aintza apurņoa"

Zorrotzako portuan

Meliz maitemintzen da

Ipuin mingots bat geroaren seinale

Euskaltzaindiko

Aurren bidearen bukaera

Haritz tantaia

La Concordia

EGIko militantzia

Euskara literarioaren kezka

Maldan Behera. 1959

Olerti-n eta Karmel-en

Luis Mitxelenaren oniritzia

Poetika klasikoa ala pertsonala?

Zorrotzatik Laudiora

Melirekin esposatzen da

Kritikariak Arestiren alde

Teatro-lanak eta kritika

Fraide ala iraultzaile?

Orixe saria. 1962

Euskararen batasuna. 1963

Basarri bertsolaria eskolatzen

Karlos Santamariarekin adiskide

Arrue eta Serna Arestiz mintzo

Harri eta Herri. 1964

Aresti dramaturgo

Alderdi Komunistaren aldizkaria

Euskararen batasuna. 1964

Zenbait literatur komentario

Historia tristeago bat

Barrutiaren teatroa

Kriselu antzerki taldea

Txistularien artean

Lizardi saria. 1966

Bilbotik Eibarrera

Kreazio-lanaren eragina

Bladi Oterorekin

Euskal Harria. 1967

Soziolinguistika

Harizti mehaztua

Lan Deia-ren erasoaldia

Iparragirre saria. 1968

Euskararen batasuna. 1968

Euskararen batasuna. 1969

Kantariekin

Arestiren itzala

Kriselun editore

Bizitzaren kolpeak

Batasunaren Kutxa. 1970

Lur editoriala

Euskararen batasuna. 1970

Saiakerak

Euskararen batasuna. 1971

Harrizko Herri Hau. 1970-71

Laudatua

Deustuko unibertsitatean

Lexikografia

Euskararen batasuna. 1972-73

Ateak itxita

Gaixorik

Euskal Idazleen Elkartea

Luis Mitxelenarekin polemika

Oskorri-ren poeta. 1972-75

Gabonetako ikuskizuna

Torrealdairen inkesta

Asto-lasterrak

Ean

Aresti eta Begiarmen

Hiztegi Tipia. 1974-1975

Heriotza

Eranskina

In memoriam

Bibliografia

Gutunak

 

 

Teatro zale

 

        Jarrai taldeak Priestleyren Ertzaiña etxean Bilbon taularatzen duenean, Gabriel Arestik kronika optimista bat eskaintzen digu Zeruko Argia-n. Arestiren teatrozaletasunak euskal teatro zaharra du gogoko.

        «Gabriel Aresti poeta laureatus ta euskal iskribatzaile bizkorrari —idatzi zuen Labaienek [196]— zor diogu Barrutia, orain berreun urteko teatrogilleruntz, kasu eman, so egin ta aren izena goraipatzea. (...) Susmo ortan ez da guztia gezurra bañan alere ezin ontzat ar dezaket D. R. M. Azkuez "literatura gaietan ez ebala gauza aundirik entendietan" (...) salatzen duelarik. Aren alde atera bearrean nago, ez bakarrik beste euskel gaietan burutu izan zuan lan izugarri, erraldoi ta gallenengatik, bai literato bezela ere».

        Gainera, «ez nator zurekin batera, Aresti, ez dala euskeraz gauza baliosagorik eta fiñagorik egin diñozunean. Eta beste nunbait: "Ez duala parerik iñungo literaturan". (...) Barrutiak, ene ustez ez zuan gauza berri aundirik sortu baizik erdel literaturan eta aintziñatik prantzes "moralités" eta antzeko liturji-teatrotik zetorrenaz baliatu. Ori bai, euskal kutsua erantzi zion eta ongi gañera erdi-aroko espiritu ura gurenaganatuaz».

        Hiru urte geroago ere, Arestik pieza teatral harekin ardurak ditu. Zeruko Argia-n artikulu dotore bat publikatu zuen, euskal teatro zaharrari buruz, azken partean «Auspoa liburu sortan atera dadin, Barrutiaren Gabonetako Ikuskizuna, Muniberen Ordi Enganatua, eta Sor Luisaren Gabon Sariak hiru komedia zaharrekin batera liburu batean», eskatzen zuela [197].

        Bi urte geroago, esan eta egin, Arestik Teatro Zaarra publikatzen du Zabalaren Auspoan [198]. Hitzaurrean, berriz ere Barrutiaren euskal teatro honen orijinaltasuna defenditzen du. Mitxelenak eta Villasantek euren estudioetan [199] Arestiren usteei jarraitu arren, Elías de Tejada zaharzaleak ez du hori ontzat ematen. Honen ustez, «es la pieza reflejo del teatro clásico del siglo XVII, sin la menor concesión a la estética afrancesada de la hora, más cerca de la Raquel de Vicente García de la Huerta que de las comedias moratinianas por la frescura popular y por la viveza alegre de los personajes» [200].

 

        [196] LABAYEN, A.M.: «Pedro Barrutia Mondragoeko Eskribauaren Gabonetako Ikuskizuna» in EGAN (1961), 4-6.249-252.etan.

        [197] ARESTI, G.: «Alferrean galdutako bitxia» in ZERUKO ARGIA (1964), X.4ko 3.ean. Loiolako jesuiten etxean zenbait euskaltzalek —Euskaltzaindikoek— egindako biltzarraren ondoren otu zitzaion lantxo hau. Berton, garai hartako Euskaltzaindiaren —eta Euskal Herriaren— egoera adierazten duen ateraldi hau irakurtzen da: «Batzarra bukatu zen goizaldean, bi euskaltzain egon ziren bakarrik».

        Egoera xamurragoak ere baziren, horregatino: « (... el pasado mes de Diciembre (¿o fue noviembre?) tuvimos aquí en Bilbao nuestro particular congreso de vascófilos, en el cual yo también hablé, en plan extremista (...) Cuando yo hablé había en la sala veintidós eclesiásticos y veinte seglares. Bonito número». (Ik. ARESTI, G.: Artikuluak. Hitzaldiak. Gutunak. Susa, 1986, 133-137.etan).

        [198] BARRUTIA. P.I.: Gabonetako Ikuskizuna. SOR LUISA: Gabon-sariak. MUNIBE: El Borracho Burlado. Auspoa, Tolosa, 1965. Ik. El Borracho Burlado hau dela eta, «Ze moduz» in Harrizko Herri Haun.

        [199] Conf. MICHELENA, L.: Historia de la Literatura Vasca. Ed. Minotauro, Madril, 1960, 106an: «El reciente estudio de G. Aresti ha puesto de manifiesto su novedad técnica» esan ere egiten du). Eta VILLASANTE, L.: Historia de la Literatura Vasca. Sendoa, Bilbo, 1961. (121-122 orrialdeetan). M. Zaratek ere aipatzen du (conf. Bizkaiko Euskal Idazleak. Bilbo, 1970) Arestiren aportazioa, baina, haren ustez, teatro klasikoaren influentzia garbi ikusten zaio Barrutiarenari.

        [200] ELÍAS DE TEJADA, F.: La Provincia de Guipúzcoa. Ed. Minotauro, 1965, 148.ean. Ikus daitekeenez, Labaienen iritzikoa hau ere.