NAFARROA BEHERA

Nafarroa-Behera hasten Laphurditik,

Mendixketan hedatuz iguzki aldetik.

Donapaleio eta Garazi hiriak

Oihan artean dire agertzen liliak:

Bi errotor hautatu gidari baituzte;

Larraburu, Lantharet, izenak dituzte;

Ez aski izatea gorphutzen dohainak,

Baituzte mihiz ere urrezko pikainak.

Hedaduraz Baigorri herri handiena;

Sudun arnoz Larzabal naski joriena.

Jenderik gehiena biziki arin da;

Itsas aldetik harat ganbiantza bada:

Lurrak balu bezala hedatzen jendetan

Su hain gori duena bere mahastitan.

    Halturan eskax dire gizon gehienak,

Eta guti aphaintzen dituzte errainak;

Etxeko jaunak berak xamarrekin dire,

Bertzetan jakaki hoik emazten baitire.

Etxetan ere ez da hainitz fantesia,

Kanpo ala barnetan kixkil lan guzia.

    Nafarroa-Beherak izan du ohore;

Haurretan ez du izar eskas orai ere.

Beltzunzeren omena urrun da hedatzen;

Lore ederragoek Harispe beztitzen;

Bera egin da gizon, zorrik ez nihori;

Odola du ausarki gudutan ixuri;

Ohorezki du higan bere eskalera;

Etzaiote nihori sobra dela gora.

Franziako mareskal ez da Eskaldunik;

Harispe da bakharra hortaratu denik.

Prezatzen dute orok haren iguzkia:

Jainkoak dioela luzeki bizia.

Izena eman dio bere ilobari,

Dutey-Harispe denek maite dutenari:

Ungi dohako arras loratu izena,

Ez da-husu aurkhitzen holako gizona,

    Dagenet izatu da luze deputatu;

Badu nihork bezenbat horrek izpiritu;

Lurreko itzuliek ez bezate izi;

Buru onek luzerat eramaten hauzi.

Anaia Isidor du, Laphurdi guzian,

Bidetan aitzindari, omen berezian.

Etxeberri premua izan da Parisen,

Deputatu egina entzunik solasen.

Irakutsi du bethi hainitz zuhurtzia;

Ez du hark aphalduko sorthu den herria.

Anaia du Parisen orai deputatu;

Frankeza, diru eta buruz da hautatu.

Hoik bezala Baigorrin Exauz zen sorthua,

Tursen arxaphezpiku gero higatua.

Haren jauregian da d'Abbadie jauna,

Xubero Arraztetik ethorki duena.

Ez dute Eskaldunek axkide hoberik;

Beldurtzeko ere da duten halakorik.

Larre garaztar bat da, Nafarroa goran,

Izatu aiphatua erregen denboran;

Izen horrek oraino dakharzke ohore.

Izan da deputatu Larraburu ere.

Garaziko seme da Sallaberri jauna,

Aphez orotan naski buru hoberena;

Baionako errotor etzen halakorik;

Ez dio gaizkiari ematen bakerik;

Edozein ifrentzutan nahi den agertu,

Haren mihi kolpeak jasan bebar ditu.

Lagun du Arbelbide, errotor khartsua,

Gaxtagiñen trionfaz bethi beldurtua.

    Tokiari darraiko bainitz izpiritu;

Landerretxek pikainak handik bildu ditu;

Mauleon da errotor estimu handitan;

Loreak bil letzake herrunka orotan.

    Ez dezaket izenda nor den seinalatzen,

Edo herri bakhotxak zein duen prezatzen;

Bidaxunetik hasiz higan Alduderat,

Eta Arnegin gaindi ethor Heletarat,

Sobra izen liteke bidean hartzeko;

Utziren ditut behin, gero ikusiko.