BAIONA
Baiona herri gaskoia dela defendatu izan du zenbait historialari gaskoik. Egia da gaskoierak indar handia eduki zuela gure kostaldean, Erdi Aroan merkataritza hitzarmen bat sinatu zuten Donostiak eta Baionak gaskoieraz. Gerora gaskoiek eragin handia ukan dute Aturriren bokalean eta inguruetan. Hiri handi bat balitz bezala, mistoa dela esan genezake egun: gaskoi-frantses-euskalduna, gutieneko.
Euskarak eman dio modernitatea gaskoiari (okzitanoari), alegia, maila instituzionala udalaren indikatzaileetan, karrikan, Baionan. Euskaragatik izan ez balitz, okzitanierak ez luke lekurik orain Baionan: okzitanieraren hiriburu nagusian, Toulouse ederrean, frantsesezko eta okzitanierazko izenak dituzte erdiguneko karrikek, hiribarne historikoan bakarrik, ez karrika modernoetan, are gutiago auzo berrietan.
Adibidez, Rue des Lois / Carriera de las Leis. Plaka berean, handitasun berean.
«X. X.
23, Carriera de las Leis. Appt. nº 5
31000 Toulouse»
Ez Tolosa ez Tuluso, okzitanoek dioten moduan, Toulouse baizik, frantsesturik hiriaren izena. Ez da aski. Legea hausten duzu. Gutun zorroa ohar honekin ematen zaio hartzaileari, eskuz, boligrafoz:
Ecrire en Français SVP / Rue des Lois / Depuis l'Edit de Villiers-Cotterêts tout acte administratif doit être écrit en Français.
Gutun bat idaztea, egitate administratiboa da frantximenten buruan, edo, zehatzago esanda, postaria legea haustera behartzen duzula uste dute helbideko karrikaren izen ko-ofiziala aipatzen duzun gutuna hartzaileari ematearen egitate administratiboa egin behar baldin badu.
Baionan ez da horrelakorik gertatzen.
Euskarak dinamika bat dauka, hiztun kontzientziadunek eta erdaldun euskaltzaleek abiatua.
Dinamika horrek, inposaketa gainditu eta hizkuntzen arteko bizikidetasunari egiten dio leku.
Egileari hainbatetan gertatua 2002-2005 bitartean.
© cc-by-sa Koldo Izagirre