KINNAH

Kinnah: Hosto iraunkorreko landarea, zurtoin zurruna; hostoek kolore hauskara hartzen dute, batzuetan xuri-horailera mudatzen dela. Fruitu estu eta zapalak ematen ditu. Herri askotan suspergarri bezala hartzen dute.

—1—

Zilarrezkoa zirudien euri zaparradak kotxearen faroek argiturik. Eguerdia zen bilera egingo zen etxerako zementuzko pista hartu nuenean. Gorbeia mendiaren inguruan zegoen eta berez arriskutsua zen mendi kamioa, euriak are arriskutsuago bihurtzen zuen.

        Bide-gurutze batera iritsirik, kamioa adarkatu egiten zen. Eskuinekoa hartu eta handik laster, zoruko zementua hartxintxar bilakatu zen. Tarte batez estu eta sigi-sagatsu jarraitzen zuen bidexkak, gora eta gora beti. Berehala zabalgune bat eta hiru kotxe aparkatuta. Eskuin aldean txalet ederra ageri zen, zeinak inguruarekin ia bat egiten zuen.

        Julia ataripe luze-zabalean zegoen nire zain inguratu nintzenerako. Eskuan edalontzia zuen eta irribarretsu zegoen. Masusta zaporea zuen musu batez agurtu, besotik oratu eta barrura sarrarazi ninduen.

        Lizun usaina zerion pasillo luze batetik barneratu ginen. Irmoki heltzen zidan besotik, ehiztariak botatako basurdeari helduko balio bezala. Korridorearen bukaeran erdi itxitako atea zegoen, bertatik ahots lodi bat entzun zitekeen. Juliak atea bultzatu eta gela zabal urdin argi bat zabaldu zitzaidan brastakoan.

        — Hona hemen Markos Gorriti. Hitzarmena ezustekorik gabe sinatzen lagunduko digun adiskidea.

        Egokia izan zen aurkezpena inondik ere. Labur eta zehatza. Beren aurpegi zurrunetan Pabloren ezustekoaren berri bazutela argi asko antzeman zekiekeen. Nire aurrean larru beltzez forratutako sofa luzexka batean neska beltzaran ttiki eta gazte bat zegoen; bere ondoan, ni ikusi ahala zutik jarri eta niregana adeitsu inguratu zitzaidan adineko gizon bat. Eskuinean, besaulki batean abaildurik, Pablo zegoen soraio. Begirada galduta zuen eta jadaneko berezko zirudien zurbiltasuna naro agertzen zuen.

        Gizon adintsuak eskua luzatu eta txapaka egin zidan bizkarrean. Nire aurrean gazteago eman nahi zuen aguretzen hasitako gizon dotorea nuen. Hartutako lanak bere sariak izan zuen: atseginezko sentipena igorri zidan.

        — Pablok eta Juliak hitaz esandakoa nahikoa diat esku onetan gaudela jakiteko —eskua jaiduraz astintzen zidan; berarengandik nire sudurrera emaro iritsi zitzaidan kolonia usaina, berari buruz hartutako lehenengo iritziaren arintasuna gogorarazi zidan—. Jokin nauk, espedizioan mediku eta laguntzaile ibilitakoa. Jakintzak edozertarako ere hire esanetara nagoela.

        Jokinen adeitasun neurriz gainekoa are nabarmenago gertatzen zen Pabloren eta, batez ere, neska gaztearen axolagabetasunaren aldean. Juliak neskaren aurrean ezarri ninduen eta, ahots eztiz, hura aurkezteari ekin zion.

        — Hauxe da Amaia Eskudero, gure ikasle bekadun argia eta Afganistango indusketan gogor aritutakoa —esan zuen eskua sorbaldatik behera leunkiro pasatzen zion bitartean; izotzaldia nola edo hala urtu nahi zuen antza. Izan ere, anfitrioi aparta zen Julia.

        Amaiak, Juliaren ezkutuko erreguaz jabeturik nonbait, keinu bat —sumagaitza kasik— itxuratu eta eskua eman zidan.

        — Steve eta Louis bakarrik falta dira. Aurki familia guztia bilduta egongo gara —esan zuen Juliak whisky bat prestatzen zidan bitartean.

        Ezin esan zitekeen gonbidatuen artean giro aparta zegoenik; aitzitik, elkarren arteko mesfidantza eta errezeloak begi-bistakoak ziren.

        Jokinek berriro ere hitza hartu zuen:

        — Pablok erasoaren berri eman ziguk. Nahi baduk zauriari bistadizoa botatzea, esan besterik ez daukak.

        — Estimatua dago baina axalekoa da oso —Juliak edalontzia eskuan ipini eta zurrutada luzea jo nuen—. Zenbait gauza, oso nabarmenak irudituagatik ere, ez dira hain larriak izaten; izan ere gizakiok gertakizunak handiesteko joera berezkoa omen dugu.

        — Gauzak handiesteko joera? —galdetu zuen Pablok sumindurik—. Larrua ia-ia goitik behera zulatzeari gizakion handiesteko joera deritzok?

        Tentsio unea pittin bat gehiago tenkatzea erabaki nuen. Alde batetik interesgarri neritzon bertakoen barrena hustu eta sentimenduak askatzeari; bestetik, zirika primeran ari nintzen pasatzen.

        — Horrelako gauzak gertatu egiten dituk, adiskide. Bizitza horrelakoa duk eta kitto. Alfer-alferrik duk negarrari ematea, ez haiz eta ume-mokoa!

        Sofan eseri nintzen, Jokinen aldamenean eta Pabloren aurrean. Azken honen begietan munduko amorrazio guztia gainezka egitekotan zegoen. Arnasa era nabarian larritu eta lepoko zainak, hil edo biziko adarkada eman beharrean dagoen zezenaren pare, handituta zeuzkan. Juliari sumindutako begiradaz kargu hartzen zion bitartean honek, estreinako aldiz, bere senetik aterata zirudien. Jokinek eskuak goitik behera mugitzen zituen lasaitasuna eskatuz. Amaia zen —nitaz gain, jakina— esnetan zegoen bakarra. Ekindako lana ondo burutu nahiz, zigarroa piztu, atxiki sakona jo, eta kea suabeki Pablori jaurti nion aurpegira.

        Pablo besaulkitik jaiki eta itsumustuka oldartu zitzaidan. Erdi zabaldutako ezpainek ia zartatzeraino ere hortzak nola estutzen zituen erakutsi zidaten gupidagabeki. Bai, guztiz amorraraztea lortu nuen.

        — Jo eta txiki-txiki egingo haut alproja alaena! —egin zuen marru niri paparretik heltzeaz bat.

        Mugimendu bortitz batez bere atzaparretatik askatu eta, nire eskuin besoa lepoaren jiran estuturik, artean ere dardarka zuen esku bat bizkarraren kontra heldu nion erabat menderatuz.

        — Beharbada ez haiz nik uste bezain odol-meheko. Hire amorru pizarrari atxikitzea komeni zaik auzi honetatik onik aterako bahaiz, txikito! —esan nion aurreraka bultzatuz.

        Pablo astun eta trakets abaildu zen. Julia jauzi batez iritsi zen Pabloren ondora eta bere magalean bildu zuen; ondoren, ukabila mehatxuka erabiliz, gorrotoz zuzendu zitzaidan:

        — Kabroi zikina! Guri laguntzeko kontratatu hindudan eta ez bazterrak nahasteko, aditu? Segi oraintxe bertan etxe honetatik urde mozkor arraioa, eta ez azaldu sekula santan gure begien aurrean!

        Jokin, beti bezain neurriz, zutik zegoen niri begira; sumindura menderatzeko ahaleginak egiten zituen, burua alde batetik bestera jiratzen zuen bitartean. Maniki bizidun baten traza hartu nion osoro.

        — Hara, behin bakarrik esango dizuet zuek denok ulertzeko moduan —esan nuen lasai antzean—. Kontu hau itsusia da oso. Baliteke gure artean hiltzailerik egotea, eta ziur egon bere helburua lortu arte zenbaterainokoa den ikusteko aukera izango dugula. Epelkeriatan ibiltzen bagara galduta gaude. Hauxe zen nire azken aholkua. Orain ate horretatik aterako naiz eta hor konpon. Munduko zorterik onena opa dizuet, zinez beharko duzue eta.

        Urrats tinkoz atearen aldera jo nuen, zabaldu eta irten egin nintzen. Kotxean sartzea egin nuen Julia ataripean ikusi nuenean, Greziako jainkosa bat bezain zurrun eta zurbil zegoen. Buruaz baiezkoa egin eta ia lurrik ukitu gabe berriro ere etxean sartu zen.

        Eskuak poltsikoak eta txistuka sartu nintzen egongelara. Tentsioa artean ere purpurika zegoen; begiradek, berriz, airea ere zulatzen zuten. Amaiak asperdura hasperena jaurti eta gelatik atera zen, lehengo tirabiratik gehiago espero zuen inondik ere. Jokin sofan jausia zegoen, burumakur eta uzkur. Juliak ez zidan begiratu ere egin eta bi eskuez buruari heltzen zion Pablori zerbait xuxurlatzen zion belarri ertzera. Jokinengana inguratu nintzen.

        — Badirudi orain aterixeago dagoela eta hitz-aspertu bat egin nahi nuke zurekin kanpoan. Gainera, Pablok luze mintzatu beharko du gure anfitrioiarekin eta guk enbarazu besterik ez diegu egingo.

        Pablok agudo asko hartu zuen ziplada. Zalantza eta nahasmena islatu zitzaizkion hazpegietan; begiek, artean ere, gorrotoa gordetzen zuten.

        Jokinek imintzio arranditsu batez ameto egin zuen. Mantsoki jaiki, galtzak eskuez lisatu, jakatik doi bat tiratu eta nire atzetik abiatu zen kanpo aldera.

—2—

Haize setatsua jaisten zen menditik arbolen hostoak harrabotsez dantzaraziz. Jokin nekez ahalegintzen zen urdindutako bere ilajeari eusten eta ondo ulertu ez zitzaion hitz zakarren bat ere bota zuen. Gisa honetara etxeari bira eman genion, hitzik egin gabe. Atzealdean pinuz egindako eserleku trauskil luzexka zegoen hormari itsatsia. Bertan eseri ginen haizearen babesean.

        — Zer dago formula dontsu honen atzean? —galdetu nion Jokini.

        Itxuraz erabat ustekabean harrapatu zuen nire galderak. Beste ezer espero zuen... zerbait zehatzago agian.

        — Deus ba al dakik Alexandro Handiari buruz?

        — Enperadorea izan omen zela.

        Jokinek nagusitasun aire batez jarraitu egin zuen.

        — Enperadore garaiezina izan zuan; hala ere pertsiarrekin eta beraien errege Dariorekin bere neurriko zapata harrapatu zian. Ez zian zer eginik pertsiar gudaroste ahaltsuaren kontra; hala eta guztiz ere, menderatu egin zitian. Historiak Alexandro Handiaren balentria hau haren adore eta antolaketa militar bikainari egotzi ziean...

        — Eta? —jaulki nuen halako erretolikarekin aspertzen hasia.

        — Ez zela gertatu historia liburuek esaten diguten bezalaxe, ulertzen?

        — Hau zorigaitza!

        Jokinek begi zorrotzez eta gupidaz —destainaz akaso— begiratu zidan. Iraingarri zeritzon hain garrantzizkotzat jotzen zituen kontu haietaz nik barre egiteari. Gogoeta egin, eta hasperen luze baten ondoren kontaketari ekin zion berriz.

        — Afganistango eremu mortu hartan egundoko aurkikuntza egin genian: Ptolomeoren hilobia. Ptolomeo Alexandroren laguntzaile eta aholkularia izan zuan; baina, ororen gain, gizon hura garai hartako aztirik handiena izan zuan. Egiaren giltza bertan zegoan.

        Jokinek grinaz, bihotza ahoan zuela hitz egiten zuen. Nik zigarro bat utzi nuen erortzen ezpain ertzetik eta, asperduraz, piztu egin nuen. Bafada luzearen keaz borobil samarrak ziren figurak marraztu nituen airean, Jokinen eta bion tartean. Hurrena, arretaz erreparatu nien; harik eta haize bolada batek guztiz deuseztatu zituen arte.

        — Eta bertan formula dontsua topatu zenuten, bapo! Historiako klasea gaurkoz bukatua. Badugu pasillora atera eta zigarroa erretzea. Hala ere, ez dut ulertzen zein zen oftalmologiarako sekulako abantailak omen dituen formulak Dariorekin zeukan zerikusia.

        Jokin irri-karkaraz lehertu zen. Ito beharrean egin zuen barre, aurpegia gorritu eta begiak erabat busti arte. Ziur nengoen une hartan arras errukarri nintzaiola. Pixka bat lasaitu zenean, poltsikotik ondo tolestutako muki-zapia atera, goiko bi izkinetatik txukunki heldu, astindu bortitz batez zabaldu eta malkoak xukatzeari ekin zion trakeski.

        — Ez al duk ulertzen oraindik? Gure formula izan zuan hain justu Darioren Armada menderaezina jo eta birrindu zuena!

        Jokin eserlekutik altxa, ilea atzeraka lisatu eta nagusitasun keinu harroputza luzatu zidan.

        — Ezagun duk formularen beste aldearen berri ez duala. Behar bezala aplikatuz gero erretinarentzat onuragarria bada ere, gaixoak aldi baterako itsualdia jasan beharko dik ezinbestez.

        — Horrenbestez, Darioren armada osoa itsu gelditu zen... —xuxurlatu nuen nire kolkorako.

        Jokinek txalo batez areagotu zuen baieztatzeko burumakurtzea.

        — Hara, Markos, historiako lehen arma biologikoaz ari nauk. Haizearen norabideari kontu egin, leku estrategikoetatik behar adina hauts zabaldu eta kitto! Ezin errazagorik, ezin merkeagorik...

        Formularen egiazko balioa ezagutu izanak ez ninduen lasaitu batere. Arma merke eta eraginkorra; konbinazio arriskutsuegia. Jende asko egongo zen dirutza polita ordaintzeko prest formula malapartatu horrengatik. Zenbat eta gehiago jakin formularen inguruan, orduan eta irristakorrago iruditzen zitzaidan zapaltzen nuen lurzorua.

—3—

Etxerainoko itzulia isilik egin genuen. Egongelan Pablo leihotik begira zegoen. Bere aurpegiaren zurrunak bat egiten zuen Juliaren begi bustiekin. Juliak bere aitari buruzko egia jakin behar zuen, horrenbeste zor zitzaion noski. Hala ere, egoera horretan ikusteak urdaila ziztatu egiten zidan.

        Bat-batean bozina hotsa entzun zen kanpoan. Lur orotako ibilgailu zurixka zegoen atariaren ondoan; bertatik bi gizon jaisten ari ziren. Haietako bat gizon kankailu potoloa zen. Guri leihoan erreparatu bezain laster eskuaz agur militarra egin zigun harropuzkeriaz. Atzetik tipo eskas eta txatxarra irristatzen zen, bi maletatzar arrastaka eta burutik behera hainbat poltsa nekez zeramatzala.

        Jokinek eta Pablok elkarri begiratu zioten bekozko ilun eta larritasunez. Juliak eskuaz eusten zion buruari bere uzkurrean; itxura batera, bere baitatik kanpo gerta zitekeen ezerk axola gutxi zion une hartan.

        Gizon handikoteak gela bete zuen bere presentziarekin. Jokini eskutik heldu eta bortizki astindu zuen bizkarrean zapladak jotzen zizkion bitartean.

        — Zer moduz dok? Basamortuko piztia kabroi haiek ez zitean gu akabatzeko adina potrorik izan, ezta?

        Hurrena Pablorengana jiratu eta inguratu egin zen. Bere masaila gizen ikaratiek apenas uzten zioten tokirik irribarre xume bati.

        — Hara, gure playboya ere hemen diagu! —arretaz erreparatu zion Pabloren aurpegiera herabetiari—. Baina zargaldua ikusten haut guztiz. Hainbesterainoko zartada jo dik basamortuak ala... beste andereñoren baten erasoa jasaten ari haiz? —artean ere burumakur eta bizkar emanik zegoen Juliari zeharka begiratu zion, irribarre oker ozpin batez masaila aldea guztiz desitxuratu zitzaion arte.

        Pablok entzungor egin zuen eta Jokinek, gogoz kontra, aurkezle lanak bere gain hartu zituen.

        — Hona hemen Julia, Xaharraren alaba. Julia, Steve. Kanpamentuko antolaketa arduraduna.

        Juliak buruari eragin zion. Stevek begi lizunez neskaren gorputza korritu zuen, sorbaldetatik belaunetara. Ondoren, burua goitik behera mugitu zuen onespenez. Juliak begia kixkurtu eta mespretxuz itzuli zion begirada.

        Ni sofan eserita nengoen; nire txanda iritsi bitartean xehetasun ttipiena ere nireganatu nahian.

        Jokinek, eskua niregana luzatzearekin bat, ahoskera monotonoz egin zuen nire aurkezpena.

        — Markos Gorriti detektibea duk. Sinatzea behar bezala gauza dadin bermatzeko Juliak kontratatutakoa —hitzok abisu traza handiagoa zuten aurkezpen soilarena baino.

        Nire aurrean jarri zen eskuak poltsikoetan eta burua doi bat okerturik; larderiazko planta erakutsi zuen nabarmenkiro; nork agintzen zuen argi utzi nahi zuen antza.

        — Ez nekien orain detektibeok notarioei konpetentzia egiten zenietenik; izan ere, zuek bezalako narrastiek edozeri egiten ziotek kosk!

        Nire begiak bereetan iltzatu eta zigarroa piztu nuen. Keak, une labur batez bederen, bere talo aurpegia lausotu zidan.

        — Ba al dakik? Gaur San Mamesera joatekoa ninduan. Kategoriako futbol partida zuan eta horren beharrean nengoan behazuna pittin bat lasaitzeko. Asko pentsatu ondoren hona etorri eta, egia esan, ez nauk damu batere. Hi bezalako apareju bati eskua eransteko aukera izanik, bihoaz pikutara partida guztiak. Bai, aukera ederra egin diat inondik ere!

        Stevek, beste behin ere, irribarre ozpina egin zuen; ezpain txoko guztiak okertu zitzaizkion ni hatz erakusleaz seinalatzen ninduen bitartean.

        — Habil erne, txikito. Neu ere betekada baten premian nagok eta.

        Une hartan, zurrumurru bat bezain xumea zen ahotsa entzun genuen:

        — Barkatu, non utz nezake ekipajea?

        Maleta eta poltsa mordoaren erdian apenas nabari zitekeen lehengo gizon ttikittoa zen. Bere ahots apalari erregu kutsua zerion eta birigarro lumatu baten traza errukarria ageri zuen osoro.

        Jokin eta Pablo gizontxoarengana hurbildu eta bero hartu zuten. Jokinek besarkada eman eta eskua gogotik astindu zion; Pablo, estreinako aldiz, irribarrez ikusi nuen. Gizon ttikiak lotsatuta zirudien.

        — Hator, Markos, Louis aurkeztu behar diat eta! —esan zuen Jokinek Louis sorbaldatik maitekiro heltzen zuela.

        Zutitu eta inguratu egin nintzen. Sala zeharkatzerakoan Steveri erreparatu nion, zerbait xuxurlatu zion Juliari belarrira. Julia, haserre antzean, aurpegia tenkatu eta besteengana joan zen urrats azkarrez. Stevek, bitartean, ez zion begirik gainetik kentzen neskari.

        Louisek, ezker eskuaz zigarroa atera patrikatik eta ezpainetan paratu zuen; Jokinek su eman zion.

        Julia eta biok aurkeztu eta gero, maletak uztera lagundu genuen. Den-denok eskertu genuen une batez behintzat Steve bistatik galdu izana; Louis, bestalde, maitagarria zen.

        — Luze mintzatu behar diagu, lagun zaharra —bota zuen grinatsu Jokinek, Louisen bizkar ahulari zaplada gogorregiak joz—. Irrikatan nagok itzulerako gorabeherak entzuteko; baina horretarako geroago ere parada izango diagu, noski.

        Louisek burumakurtze batez baiezkoa adierazi zion, esku dardartiz zigarroari zupada luzea jotzeaz bat.

        Berriz ere egongelara bueltatu ginenean Amaia eta Steve aurrez aurre zeuden. Amaiaren oinetan lore sorta zetzan. Lore gorri eta horixkek kontraste nabarmenegia egiten zuten Amaiaren portzelanazko aurpegiarekin; izan ere, portzelana pitzatuzko azala agertzen baitzuen Amaiak Steveren aurrean.

        Tentsio egoera zinez nabarmenegia zen. Juliak hormaren kontra bizkarra bermatu eta sakon hartu zuen arnasa begirada gorantz tinkatuz. Inguratu nintzaionean, basoan galdutako bildots gaixo baten traza osoa bereganatua zuen eta mahukatik irmoki heldu zidan laguntza eske.

        Egoera zaila zen. Oinarrizko harmonia berreskuratu beharra zegoen; horretarako denbora ezinbestekoa zen.

        — Nire ustez —egin nuen aldarri albait ozenkien— gaur nekatuegi gaude denok paper gris korapilatsuetan murgiltzeko eta hobe dugu bihar goizean ekitea partiketari.

        Hau esanik onespena bilatu nuen anfitrioiaren begietan. Juliak, konbentzimendu handirik gabe, ameto eman zuen buruari eraginez. Bazekien eta, luzamendu honek arazoa konpondu barik atzeratu egingo zuela. Gainontzekoek, Stevek izan ezik, ezaxolakeriaz hartu zuten erabakia.

        Steve, izan ere, oldartu egin zitzaidan.

        — Ez gaituk hona etorri denbora galtzera, pottoko! Zer uste duk ba hik? Beste zereginik ez dugula, hemen eseri eta izadiaz gozatzea baino? —hutsune labur baten ondoan, artean ere bere onera etorri gabe zegoen Amaiari begiratu eta irribarre markatuegi batek aurpegi osoa hartu zion—. Tira, ondo pentsatuta... elkarrekin ondo konpontzea komeni zaigu, agian gaurko gauak luze jo lezake eta, ez da hala Amaia?

        Amaiak gorrotoz begiak kizkurtu eta ukabilak itxi zituen. Supituki odola borborka bueltatu zitzaion musura. Stevek berriz ere edalontzia whiskyz bete eta sofan zabal-zabal jesarri zen.

—4—

Afalaurretik Pablo bilatu nuen. Urdin kolorea nagusi zuen gela bateko balkoi zabalean zegoen, baranda gaineko beso gurutzatuetan kokotsa sarturik. Begirada gogoetatsu baina, batez ere, abaildua zuen. Ni atzetik hurbildu eta besoa lepoaren jiran ezarri nion adiskidetsu. Pablok ez zuen zirkinik ere egin.

        — Bazekiat zakarregi jokatu dudala hirekin baina hire hobe beharrez...

        — Aski duk! —oihu egin zuen gorputza dardarka zuela—, kokoteraino nagok hirekin, Steverekin eta kontu madarikatu honekin, aditu? Lehenbailehen bukatu eta ospa, ez diat besterik gogoan. Bost axola zaizkidak dirua, partiketa eta lore malapartatu hauen balizko erabilpen terapeutikoa. Bakean bizi nahi diat, besterik ez.

        — Orduan zergatik hago oraindik hemen?

        — Egiatan uste al duk heuk bakarrik lagun diezaiokeala Juliari?

        Erantzunak ez ninduen, noski, ustekabean harrapatu; haatik, neure barne-barneko harrotasun puntu ezagunen bati eragin zion. Bi oilar gehiegi omen oilategi bakarrerako.

        Gure arteko tentsioa baretze aldera, gaiaz aldatzea erabaki nuen:

        — Zer gertatu zen kanpamentua utzi zenutenean? Erraz lortu zenuten Afganistandik alde egitea?

        Pablok buruari eragin zion adostasuna erakutsiz. Joko aldaketa onartu egin zuen. Zigarro bat hortzen tartean ipini eta beste bat luzatu egin zidan, piztu, ahokada ke barneratu eta sakon hausnar egin zuen erantzun aurretik.

        — Xaharra hil zutenean albait azkarren abiatu gintuan leku madarikatu hartatik. Jokin eta biok motelegia zen jeepean gindoazaan, noraezean. Bagenuen errekina egun baterako edo; hala ere, gasolioa ahitu baino lehenago jeepa matxuratu egin zitzaiguan. Erradiadorea (beroaren ondorioz ziur asko) hondatu egin zuan. Ura eta oinarrizko elikagaiak hartu eta oinez jarraitu genian infernu hartan zehar. Oinazpiak zartatu eta belaunak ahuldu egin zituan. Ikusmena lausotu eta mihia laztu eta handitu egin zitzaiguan. Nola edo hala aurrera jarraitu genian. Harik eta Jokin, ahuleziaren ahuleziaz, zorabiatu eta zerraldo jausi zen arte.

        Isilune bat egin zuen. Garbi zegoen gertakizunaren irudi latzak bizitzen ari zela eta, nahi gabe, oinazea marrazten zitzaion hazpegietan. Zigarroari atxiki luzea jotzeaz bat, burua astindu zuen, irudiok uxatu nahi izan balitu bezala.

        — Jokin ez zegoan ibiltzeko moduan eta behin eta berriz han bertan hiltzen uzteko eskatzen zidaan. Une latzak izan zituan zinez. Ura eskasten ari zuan eta inguruan ez zegoan laguntza non eskaturik. Maldizioka jardun zian luze nire kontra izugarriak esaka, ni haserrarazi eta bera bertan utzita alde egin nezan. Neu, berriz, ezetzean tematu nintzaioan. Gure ordua iritsia zela eta bakarrik abiatuta ere ez nuela aukerarik ttikiena ere. Hobe nuela kontzientzia garbiarekin hiltzea eta hori, behinik behin, ezin galaraziko zidala...

        Beste isilune bat egin zuen, lehena baino luzexeagoa agian. Malko bat begi ertzetik behera lerratu zitzaion. Pare bat aldiz ahalegindu zen kontaera mingarri hura jarraitzen eta hitzari hitza lotu ezinik geratu zen. Hirugarrenean kontakizunari heltzea lortu zuen.

        — Gure Jokin... Ikusi behar huen hilzorian zegoela nola, geratzen zitzaizkion indar apurrak bilduta, amorruz oldartu zitzaidaan behingoz bere ondotik hanka egin nezan. Etsipenaren etsipenez eta hitzak ahiturik, aurpegira txistua botatzen ere ahalegintzen zuan; ondo alferrik ordea: ordurako txistua ere ahitua baitzitzaion. Nik irmoki besarkatu eta halaxe geratu gintuan, negarrez, herio noiz etorriko zain...

        Hau esanik jiratu egin zen. Zigarrokina balkoitik behera jaurti, azken ke bafada askatu eta kean barrena begira gelditu zen. Gero, bizkarra eta ukondoak balkoiko barandan bermatu eta sorbaldei goraka eragin zien keinu adierazkorra botaz.

        — Herioren partez Nekrasoven gizonak etorri zituan. Eta lurralde hartan biak sinonimoak badira ere, guk zortea izan genian...

        — Nekrasov?

        — Afganistango gizon boteretsuenetariko bat duk gaur egun. Kabulen ez zagok deus ere egiterik bere oniritzik gabe. Berak ia Afganistan osoko azpi-ekonomia kontrolatzen dik: arma trafikoa, droga salerosketa, jokoa... Lurralde hartan gerran dauden alde guztiek bere laguntza ekonomikoa behar ditek ezinbestez; bai talibanek, bai tadjikek eta baita borrokan dirauten jauntxoek ere.

        — Tipo azkarra, alegia.

        — Azkarra eta bitxia benetan. Errusiarrek Afganistan inbaditu zutenean Nekrasov Errusiako Armadako jeneralik ospetsuena omen zuan. Lurraldea eta bertako jendea ondo asko ezagutzen zizkian; guduan garaipen handiak lortu eta, ondorioz, Kremlinek mugagabeko baliabideak eskuratu zizkioan. Nekrasov jaunak, noski, bere probetxurako erabili zizkian eta horrela, pixkanaka-pixkanaka, egundoko azpiegitura ehundu zian Afganistan osoan zehar. Gerra amaiturik Errusiako Armadak erretiratzeko agindua jaso zuenean, Nekrasovek beren armategi garrantzitsuenak hustu eta bere armada propioa osatu zian. Era honetan, Errusiako Armadako jeneralik loriatsuena terrorista eta traidore bihurtu zuan.

        — Halako ale ederraren morroiak zuetaz gupidatu zirela sinetsarazi nahi al didak?

        — Bazuten arrazoi sendoa horretarako. Nekrasov arkeologia zale amorratua zen aldetik, ordu luzez egoten zuan Xaharrarekin tertulian Kabulen. Gezurra badirudi ere lagun minak zituan. Gaizkile haiek bazekiten gu bertan garbitzea oso arriskutsu izango zitzaiela; izan ere, inoiz Nekrasovek horren aditzea izan balu, arratoiak balira bezala larrutuko zitian. Hortaz, ez zitean beste aukerarik. Hala ere, gainean generamatzan sosak, urrezko domina eta erlojuak eman behar izan genizkiean bidesari modura.

—5—

Afaria begirada urduri eta mesfidatiz josita egon zen. Steve mahaiburu jarri zen, gainontzeko guztiok mahai luzexkaren bi aldeetan lerrokatzen ginela. Amaiak apenas hartu zuen mokadurik eta esku urduriz ogi koskorra papurtzen ari zen. Jokin medikuntzako kontuez mintzatzen zitzaion Pablori. Honek, berriz, ez zion Juliari begirik kentzen. Julia eta biok aurrez aurre ginen. Hari zuzentzen nintzaion aldioro desgogara antzean erantzuten zidan, gogoa urruti izango balu bezala. Zoragarria zegoen! Zetazko soineko beltzak soina kurba leunez marraztu eta bular alde oparoa estu-estu markatzen zion. Urrezko belarritakoek adatsaren kixkurrekin bat egiten zuten eta ilargi erdi itxurako lepoko bat bularren arteko erretenean murgildurik, arnasarekin bat jostari mugitzen zitzaion. Louisek ez zuen hitz erditxo bat ere esan otordu guztian, eta behin eta berriz oinaze imintzioak egiten zituen. Zuri-zuria zegoen eta izerdi tantak emaro irristatzen zitzaizkion bekokitik behera. Steve, azkenik, adurra zeriola zegoen. Bere talaiatik ziri eta zirto aritu baitzen etengabean, gure ezaxola eta entzungor plantei, itxuraz bederen, garrantzirik eman gabe jo eta su.

        Afaldu bezain laster gehienak lotara joan ziren. Pablo eta Julia, gau giro ederra zegoela eta, osteratxo bat egitera. Egongelan Steve geratu zen, aulki batean zangalatraba eserita. Eskuetan edalontzia zuen eta doinu astun bat ahopeka kantatzen ari zen. Louis ere bertan zegoen. Ez zen mugitu mahaitik eta lehen bezalaxe jarraitzen zuen: uzkur-uzkur eginik.

        Ni Steveren aurrean jarri nintzen. Aulkian eseri eta zigarroa piztu nuen. Kea sakon hartu eta bota egin nuen. Bera nik uste baino lehenago hasi zitzaidan hizketan:

        — Kanta irlandarrak gogoko ditiat. Gehienak tristeak dituk, bazekiat, baina gauak malenkoniatsu jarri ohi naik... jendeak nire ondotik hanka egiten duenean batik bat.

        — Denek ez ditek alde egin —esan nion buru keinu batez Louis seinalatuz.

        — Louis, noski! —bere ahots erlats eta zakarrean alkoholaren eragina nabarmenago zitzaion—. Beti geratuko zaiguk Paris, e Louis!

        — Izan ere, jendetasuna ez duk hire dohain handienetako bat txikito —jaurti nion brastakoan.

        Ez zidan berehalakoan erantzun. Une batez pentsakor gelditu zen; gero edalontzia trago batez hustu, ezpainak miazkatu eta berriz ere bete zuen edalontzia. Bigarren txurruta jo arte isilik geratu zen.

        — Ni ez nauk itxurakeriatan ibiltzen eta jendeak egia gordinak ez dizkik maite. Horixe duk neure arazoa.

        Steveren arazoa kortesia falta baino haratago zihoala begi-bistakoa zen. Hartz nabar izugarria begitandu zitzaidan; ardiek maite ez zutela eta, kexu zen hartz tantaia. Gainera zergatik eta noizbehinka —gose izaten zen guztietan hain justu ere— jo eta atzaparka baten batzuk txiki-txiki egiten zituelako.

        — Kontu hau gaizki hasi eta itsusi ziak. Ez, ez dik batere traza onik zorioneko afera honek. Agian hik lagunduko bahu, xamurrago gertatuko lukek denontzat. Badakik, tramitea bete, sinatu eta dirua kobratu, kitto. Hartara nire lana eta zuen ezinikusiak bukatuko lituzkek... denok irabazten aterako gaituk, alegia.

        Basoa ezpainetan zuela karkaila ozena egin zuen berriro ere Stevek. Whiskya bortizki ahotik atera eta bere galtzak blaitu egin zituen. Eztul eta barre aldi berean egiten zuen, eta arnasari buelta emateko ere egiazko ahalegina egin behar izan zuen. Banekien, bera zegoen egoeran ez nuela atarramentu onik aterako. Hala ere, ez nuen amore eman nahi.

        — Kanpamentua utzi zenutenean Louis, Amaia eta heu jeep berean zindoazen. Nolako bidaia egin zenuten?

        — Hara adiskide! Ez zekiat nor haizen ezta hemen zer egiten duan ere. Bost axola detektibea, giggolo edo mutur luzea haizen; baina besteren kontutan hire muturra sartu behar hori ez diat atsegin.

        — Galdera egin diat, zain naukak.

        — Hoa popatik hartzera, entzun?

        Bere onetik irtena zegoen erabat. Ez bat eta ez bi, botila mahaitik hartu eta, amorruz, nire kontra bota zuen. Nik doi-doi izkin egin eta hormaren kontra lehertu zen. Ondoren, atzeratu eta ia osorik gelditu zen muturraren pusketa hartu nuen lurretik; berehala, jauzi batez, bere aurrean jarri nintzen, ahalik eta jarrera mehatxagarriena itxuratuz. Berak, ordea, ez zirudien batere asaldatua nire erreakzioarekin, aitzitik, lasai eta esperoan zirudien: noraino iritsiko ote nintzen esperoan. Nik gauzak argitu nahi nituen behingoz eta zirt edo zart jokatu nuen. Bere aulkiaren hankari ostikoz jo, lurrera eraitsi, eta botila pusketa lepoaren kontra indarrez ezarri nion. Stevek ez zuen hitz erditxo bat ere esan, baina arnasa nabarmenkiro larritu zitzaion. Odol xirripa mehe bat hasi zitzaion kristala zegoen tokitik behera jarioan.

        — Ez diat galdera errepikatuko.

        Eskuaz ados zegoelako keinu egin eta lepoa laxatu egin nion. Guztiz zurbil zegoen eta puska batez burua hanken artean makurtuta eduki zuen; ondoren, itxuraz egundoko ahalegina eginez, jaiki egin zen. Burumakur jarraitzen zuen. Mahaira gerturatu eta erdizka beterik zegoen baso bat hartu eta tragoan zakuratu zuen. Ondoren mahaiari bizkar emanez jesarri zen. Louisek mahaiaren beste aldean eserita jarraitzen zuen, afarian egondako toki berean, alegia. Isilik eta zurrun zirauen ikuskizunaren aurrean: eskuak bata bestearen gainean paraturik, jarrera arranditsuaz eta zirkinik egin gabe.

        Steve hizketan hasi zen.

        — Ez duk kontu luzerik. Amaia, Louis eta hirurok abiatu gintuan lur mortu madarikatu hartan barna. Mairu zarrastrajo haiek atzetik zebilzkigula egunbete edo egin genian, ihesean beti. Ez zituan mutur beltz haiek amore ematen errazak eta egunsentia argitu orduko orpoz orpo genizkian. Beste erremediorik ez zegoela eta, aurre egin geniean.

        Urduritasun puntua igartzen zitzaion mintzoan. Bekain biak ia bat eginik zituen eta kopeta zimurturik. Estreinako aldiz nolabaiteko onberatasun arrastorik zerion, eta edonork, Steve aldez aurretik ezagutu ezean bederen, akaso pentsa zezakeen pertsona ahul eta errukigarri baten aurrean zegoela. Ez zuen, haatik, bere ustezko aldaketak luze iraun. Azkar asko, bisaia aldatu eta ukabilaz indarrez mahaia joz, altxatu egin zen. Eskuaz lepoko odol jarioa garbitu eta amorrazioz begiratu zidan.

        — Bai, beltzaran zarpailtsu haiei merezitakoa eman geniean. Hortzak erakutsi, pare bat tiro bota eta kitto! Orro eta espantu asko baina gero kaka egiten ditek zorrizto kirasdun haiek. Horrelakoxe kasta eskasekoak baitira. Tiroka uxatu eta oraindik ere korrika ariko dituk, nor baino nor lehenago iritsi haien piztia-zulora. Egun hartan ehizaldi ederra egin genian, bai horixe! Ez da hala Louis?

        Louisek bere baitan are sartuago zirudien eta begietan izan ezik ez zuen beste inon bizitasunik ageri.

—6—

Hurrengo goizean Julia paper mordo batekin sartu zen salara. Ni, aspaldi jaikita eta ordurako bizpahiru kafe hartuta nengoen. Kristalaren beste aldean langarra ari zuen eta lurrean, han-hemenka sakabanaturik, putzuak eta jausitako hostoak ikus zitezkeen.

        Barruan, bezperan ez bezalako giro lasaia nagusitzen zen. Kikaren hotsa eta aldizkako irribarreak tartekatzen ziren jendearen arteko hitz-aspertuetan. Neu ere irribarre egiten ahalegindu nintzen pare bat aldiz; hala ere, urdaileko ziztada temosoak indar berrituaz erasotzen zidan.

        Jokin inguratu zitzaidanean pozak zoratzen ematen zuen eta azkenean etorri den egunaren handiaz edo hitz egin zidan, nik begiradaz Julia bilatu eta aurkitzen nuen bitartean. Brusa zuri eta laukidun minigona eskoziarra zeramatzan jantzita, ilea motots batez bilduta eta lepotik behera, berriz, fular nabarra luzatzen zitzaion gerriaren pareraino kasik.

        Juliak hamar bat minutu eman zituen paperak txukuntzen eta gainbegiratzen kaobazko mahai luzexkaren gainean. Gero, aurki hasiko ginela eta esertzeko esan zigun beste kikara bat kafe prestatzen zuen bitartean. Paperen aurrez aurre eseri, bi eskuetako hatz puntak bildu eta kokospean ezarri zituen. Berehala, bekozkoa ilundu eta urduritasun imintzioa marraztu zitzaion hazpegietan. Neu ere berehala konturatu nintzen: Steve falta zen.

        Juliarengana hurbildu eta neroni joango nintzela haren bila esan nion ahapeka. Juliak, zalantzan egon ondoren, ezetz, bera joango zela abisatzera esan eta atera egin zen salatik. Argi zegoen anfitrioia zen aldetik eginkizun hori bere gain hartu nahi zuela. Ez nion oztoporik jarri; bere anfitrioi eta izar eginkizuna zapuztu nahi izana ez baitzidan, inondik ere, onartuko.

        Bost bat minuturen bueltan azaldu zen Julia. Alartzean geratu zen eta beste urrats bat aurrera egiten saiatu zen alferrik. Aurpegia guztiz zurbila zuen eta lehengo neska koloretsu eta pinpirinak herioren beraren irudia ematen zuen. Bere gorputzak balantza egin zuen eta atearen kontra bermatu zuen bizkarra. Berehala eta guri erreakzionatzeko astirik eman gabe, begiak itxi, zapuztua gelditu zen oihu bat egiteko ahoa zabaldu, hankak malgutu eta zerraldo abaildu zen lurrera.