Erreka haizea
Erreka haizea
2018, saiakera
192 orrialde
978-84-17051-13-6
Azaleko argazkia: Itziar Bastarrika Madinabeitia
Sonia González
1977, Barakaldo
 
Erreka haizea
2018, saiakera
192 orrialde
978-84-17051-13-6
aurkibidea

Aurkibidea

Erreka haizea

Heriotzaz

Virginia Woolf (I)

Bakardadea

Jabetza

Galera

Errua

Virginia Woolf (II)

Mendeku oharrak

Ametsa

Labartza herria

Oreka eta desoreka

Keinuak

Sentimenduez

Heroismo eta pasibitatea

Amorrua

Alfonsina Storni

Ametsa

Isilpena (I)

Maitasunaz

Ametsa

Eskubideak

Sufrikarioa eta mina

Min fisikoa

Ametsa

Arima hilak

Hilezkortasuna

Ametsa

Erredentzioa

Talde pentsamendua

Boterea taldeetan

Botereaz

Anne Sexton (I)

Anne Sexton (II)

Egia (I)

Gezurra (I)

Berakatzak

Ametsa

Isilpena (II)

Botere sarea

Egia (II)

Istorio amaiezina

Anne Sexton (III)

Nartzisismoaz

Ametsa

Ingeborg Bachmann (I)

Ingeborg Bachmann (II)

Ingeborg Bachmann (III)

Aimar

Errautsak

Ezkerreko ikasgai sakonak

Itzala

Umeen boteretzea

Egia (III)

Gezurra (II)

Jabetzaz (I)

Jabetzaz (II)

Aurora

Emakumea izaten ikasten

Nagore

Hiesa edo printzipioen ahuldadea

Ihesean

Ainara

Alazne eta Ainara

Sexualitate irakaspena

Ametsa

Zaldi beltza

Isilpena (III)

Gerraz (I)

Gerraz (II)

Gerraz (III)

Gaixotutako familiak

Deserria (I)

Salatariak

Deserria (II)

Deslekuan

Betirako agur errepikatuak

Mendeku arraroak

Etxea

Sylvia Plath

Isilpena (IV)

Eskola

Lekukoak

Helduen botereaz

Ametsa

Isilik eta geldi

Beldurra

Mila gau eta bat gehiago

Norberaren barrutik at

Zoroak

No sabemos dividir

Akusazio faltsuak

Hiria

Hieron I.a, tiranoa

Ametsa

Miyó Vestrini (I)

Ametsa

Herriraturik

Alejandra Pizarnik

Ametsen kontuak

Autobusa

Sorgortasuna

Hilekoa

Aberri salbatzailea izateko gida laburra

Plaudite amici

Tragedia

Marina Tsvetaieva

Ametsa

Sexualitatea ikasten

Segi aurrera putakume hori!

Omayraren begiak

Königin der Nacht

Erlijioa eta superstizioa

Beti egin daiteke hobeto

Noiz bihurtzen dira neskak emakume?

Heriotza atsegina

Miyó Vestrini (II)

Bekatuen konfesioa

Suizidioa

Zientzia eta filosofia

Weltschmerz edo mundu mina

Noia

Parresia

Ametsa

Quomodo fides a principibus sit servanda

Nire minbizia

Requiem

Erosi: 14,72
Ebook: 3,12

Aurkibidea

Erreka haizea

Heriotzaz

Virginia Woolf (I)

Bakardadea

Jabetza

Galera

Errua

Virginia Woolf (II)

Mendeku oharrak

Ametsa

Labartza herria

Oreka eta desoreka

Keinuak

Sentimenduez

Heroismo eta pasibitatea

Amorrua

Alfonsina Storni

Ametsa

Isilpena (I)

Maitasunaz

Ametsa

Eskubideak

Sufrikarioa eta mina

Min fisikoa

Ametsa

Arima hilak

Hilezkortasuna

Ametsa

Erredentzioa

Talde pentsamendua

Boterea taldeetan

Botereaz

Anne Sexton (I)

Anne Sexton (II)

Egia (I)

Gezurra (I)

Berakatzak

Ametsa

Isilpena (II)

Botere sarea

Egia (II)

Istorio amaiezina

Anne Sexton (III)

Nartzisismoaz

Ametsa

Ingeborg Bachmann (I)

Ingeborg Bachmann (II)

Ingeborg Bachmann (III)

Aimar

Errautsak

Ezkerreko ikasgai sakonak

Itzala

Umeen boteretzea

Egia (III)

Gezurra (II)

Jabetzaz (I)

Jabetzaz (II)

Aurora

Emakumea izaten ikasten

Nagore

Hiesa edo printzipioen ahuldadea

Ihesean

Ainara

Alazne eta Ainara

Sexualitate irakaspena

Ametsa

Zaldi beltza

Isilpena (III)

Gerraz (I)

Gerraz (II)

Gerraz (III)

Gaixotutako familiak

Deserria (I)

Salatariak

Deserria (II)

Deslekuan

Betirako agur errepikatuak

Mendeku arraroak

Etxea

Sylvia Plath

Isilpena (IV)

Eskola

Lekukoak

Helduen botereaz

Ametsa

Isilik eta geldi

Beldurra

Mila gau eta bat gehiago

Norberaren barrutik at

Zoroak

No sabemos dividir

Akusazio faltsuak

Hiria

Hieron I.a, tiranoa

Ametsa

Miyó Vestrini (I)

Ametsa

Herriraturik

Alejandra Pizarnik

Ametsen kontuak

Autobusa

Sorgortasuna

Hilekoa

Aberri salbatzailea izateko gida laburra

Plaudite amici

Tragedia

Marina Tsvetaieva

Ametsa

Sexualitatea ikasten

Segi aurrera putakume hori!

Omayraren begiak

Königin der Nacht

Erlijioa eta superstizioa

Beti egin daiteke hobeto

Noiz bihurtzen dira neskak emakume?

Heriotza atsegina

Miyó Vestrini (II)

Bekatuen konfesioa

Suizidioa

Zientzia eta filosofia

Weltschmerz edo mundu mina

Noia

Parresia

Ametsa

Quomodo fides a principibus sit servanda

Nire minbizia

Requiem

 

 

ZIENTZIAZ

 

         Zientzia ez da zerbait aseptiko, neutro ezta objektiboa ere. Evelyn F. Keller matematikoak eta Sandra Harding filosofoak, nork bere aldetik, diotenez, zientzia humanitatearen talde zehatz batek ekoiztu du ia guztiz: gizonek, zuriek, Mendebaldekoek eta klase ertain-altukoek.

         XVIII. eta XIX. mendeetan buru hezurren neurri ezberdintasuna erabili izan zen emakumeok balio gutxiagokoak garela frogatzeko. Darwinek berak ere utzi zuen idatzita gizonezkoak adimentsuagoak direla. Ramón y Cajal espainiar Nobelak “poesiari” ekin zion gure ezberdintasunak adierazteko:

         “Gauza jakina da gizona eta emakumea ez direla berdinak, osagarriak baino, erlea eta lorea diren bezalaxe. Eta arrisku handia dago, tailer edo lantegietako lanak —emakumezkoen edertasun eta osasunarentzako gaitza denez gero— ez ote duen etorkizunean emakumezko abortatua sortuko, hau da, himenoptikoen erle langilearen pareko emakumea”.

         Umeak nondik datozen galdetuta, gurasoek lorea eta erlearen ipuina kontatzen zuten aspaldi. Nork esan “zientifikotasun osoko” kontakizun hura Nobel bati zor zitzaiola.

         Eta Nobel sariak aipatu ditugula, 48 emakumek baino ez dute jaso, %5ek, alegia: hauetako gehienek, 16k, Bake saria, jakina baita emakumeon geurezko ontasuna; bik besterik ez Fisikan (hauetako bat Marie Curie, baina gizon birekin partekaturik) eta bakarrak, Elinor Ostromek Ekonomian, hau ere gizonezko batekin konpartiturik.

         Ez omen dago emakume zientzialaririk. Are gutxiago testuliburuetan.

         Medikuek egozten ziguten histerismo gaixotasuna eta horretan gure uteroak omen zeukan zerikusia gauza jakina da, baina ez gara hain urrunera zertan joan. 1992ra arte ez zen fibromialgia gaixotasuntzat aitortu, esaterako. Ordura arte, sintomak asmatuak zirela aurpegiratzen ziguten mediku gehienek euren mahaiak eta mantal zuriak ematen dien nagusitasunaz. Gaixoen %90 emakumezkoak dira. Histeriko hutsak.

         Denok ondo dakigu bihotzekoak jotzen gaituenean zeintzuk diren sintoma orokorrak, naturalak, ohikoak, mundu guztiarenak: opresioa bularrean eta mina ezkerreko besoan. Horiek dira medikuntzak ezarri dituenak eta mediku ia guztiek kontuan hartzen dituzten zantzuak bihotzekorik izan ote dugun aztertzeko. Baina andreok, antza, nauseak izaten ditugu eta sabeleko beheko partean mina sentitzen dugu. Honelako sintomak azaltzen dituzten emakumeei kasu gehien-gehienetan ez diete egiten bihotzekorik izan duten aztertzeko frogarik.

         Hiltzeko aukera gehiago izaten ditugu. Kasu honetan ere bai.