—152—

JOKIN ZAITEGIri

Arrasatera

Caracas, 1956-V-11

        Adiskide maitea:

        Zure gutun oparoa ezin esan alako siratsez irakurri nizun. Or gaindi darabilzkizun lanak, batik bat, gure euskera errukarriarentzat onurakorrenak izango diralakoan nago. Gure orko euskaldun laztanak zirikatu ta akulatzeko, zu bezalako gizon bat bearrezkoa da or inola ere. Ez zaizkitzu kemenak akituko bidean arki zenitzaken oztopo larrien aitzinean. Aolkuak saltzea errexa omen; auxe salduko nizuke nik; ez amor emateko gertatuak gertatu. Aldi ontako gure euskal-burruka inoizkorik garrantzitsuena da izan ere. Oraingoan mandoak ilda gelditzen baldin bagera, gure etorkizuna beltzenetarikoa izango da. Etorkizun beltzik ez dugu bear; beraz ekin etetzeke zeure bideari. Uzta joriena egingo duzula uste betea dut.

        Nere eskerronik beroena erakutsiko al diezu pazko-biamonean oturuntzan bildu ziran euskal-idazle bikainei biali zidaten agurraren alderako. Pozgarria benetan gure lan eskaxa aintzat artzen duten adiskide zintzoak badirala ikustea, eta Euskalerrian gainera. Maiz esan izan dut nik, gure asmo, xede ta lan guziak Euskalerrira zuzenduak bear dutela, eta ez beste inora. Biotz urragarria benetan aberritik landa bizi diran euskoen jokabidea, euskerakiko batez ere. Emen inun baino euskaldun geiago izango dira noski, alare ez dut emen baino saieskeri aundiagorik ikusi euskerakiko. Erderaren itsaz itogarrian murgilduta bizi zaizkigu, eta euskeraren alde norbaitek aotsa jasotzen duneko, arrigarri gertatzen zaie, noiz irrigarri gertatzen ez zaienean. Egia esan oraindik eztaramazkit iruilabete, baina laster jabetu naiz euskerakiko emengo izozkeriaz. Biotza urraturik nago, adiskide, nola osatu ez dakidala. Euskera gabeko abertzaletasun aizun batek darabilzki aunitz aunitz emengo eusko. Alare ezer onik inoiz ez dute ontzen. Geienak kultur-mailan ez dira gauz andirik, alare arrokeri zoroenak eraginda, zerbait baino geitxoagotzat dauzkate euren buruak. Diru erlantza aski zaie nunbait, edozein jakintza mailan ere gailen agertzeko. Ez da benetan xuria euntzen ari natzaizun oial au, egia bai ordea. Ni Eusko-etxeara ez naiz joaten. Zertako? Obe dut nere etxean euskeraren alde ekin, ez erdal-etxe artan alperkerian astia igatu. Ez orixe. Proselitismua egin bear nukela esango didazu bear bada... Desertuan aldarrika aritzea baino okerrago litzake. Bienbitartean, nere bizimodua nolarebait antolatzen ari naiz nere moldez ta kemenez; emengo eusko ospatsuen gandik ez dut inolako laguntasunik izan nere auzi latz au askatzeko. Ala obe, orrela aske ta jarei nunnai nere burua erakutsi al izango dut... non pro toto libertas venditur auro. Txanpon batzu egiteko zoria jaunak emango balit, laster joango naiz or gaindi euskeraren alde diruok erretzeko.

        Zure gutunarekin batera nere amarena ere jaso nun. Pozik egon ziran zure agertuarekin. Lengo batean jaso nitun nere liburu kutxak. Orain zerbait egin nezake euskeraren alde. Egia esan aspaldi ontan ezer gutxi idatzi dut; betarik ez izaki. Dana dala orain ekingo diot, gogoz ekin ere. Eta Euzko-Gogoa n baizik ez dut idatziko, argitaratuko duzunean. Iritxiko al duzu ortarako bideren bat.

        Mirandek idatzi dit baita Urrestaratzuk ere. Atzo, ain zuzen, onen eliztia jaso nun. Oraindik ez dut zeatz meatz aztertu. Bestelako euskal liburu berririk ez dut ikusi. Aita Goiriak idatzi dit bere euskal liburuak zenbat eta nola saldu ditezken galdetuz. Oraindik «Club del Libro» ospatsua sortzeko dago. Datorren larunbatean egingo dute batzarra eta or ikusiko da zer egiten duten. Mintzalari errimiak dira emengo euskoak, mintzoetan luze, eginetan laburrak. Ez dut nik itxaropen andirik. Beldur naiz gainera euskal idaztiak baztertuko ote dituten Klub ortakoek. Nik gartzki ta lazki esan nien; erdal liburuak erosteko baizik izango ezpazan dalako Klub ori, ez nula ezertxo ere jakin nai ortaz, eta nerekin beintzat erderaren zabalkunderako ez kontatzeko. Or gelditu ginan... Batzar nagusirako deirik ez dut ukan, eta beldur naiz euskal liburuak zapuztuko ez ote dituten... Or ikusiko dugu.

        Bukatzera noa, adiskide. Idatzi noiztanka zure berriak atseginenak izan oi zaizkit eta.

        Euskera bekigu goi-argi ta jo-muga.