Pramoedya Ananta Toer-en heriotza
«Kartzelatua, debekatua, isilarazia.
Indonesia XX. mendean hartu duten okupazio japoniarrak lehenik,
Herbehereetako kolonizatzaileek gero. Eta diktadurak: Sukarnorenak eta
gero Suhartorenak (...).Horren aurrean zer? Erresistentzia politikoa,
aske izan beharrari fideltasuna eta bokazio literarioa.»
Halaxe aurkeztu zigun Jon Benitok Pramoedya
Ananta Toer idazle indonesiarra, herri hark XX. mendean eman duen
idazle inportanteenetako bat, bere heriotza zela-eta egindako
prentsa-artikuluan. Javan jaioa 1925an, 81 urte zituela hil zen 2006ko apirilaren 30ean. 81 urte
horietarik 14 preso pasatu zituen Buruko irlan, eta han idatzi Buruko Saila izenaz ezaguna den
tetralogia. Hainbat hizkuntzara itzulia, euskaraz ere irakur daiteke.
Txalaparta argitaletxeak Pramoedya Ananta Toerrek Bukit Duriko
presondegian 1949an idatzitako Iheskaria
eleberria plazaratu zuen, 1994an, Jose Emilio Txoperenak itzulia. Hementxe
duzu.
Artikulugileak
XX.
mendeko Euskal Literaturan egile zein aztertzaile gisa azaldutako lau
izen nagusiren artikulu bilduma interesgarriak eskaini nahi ditu Klasikoen
Gordailuak gaurkoan. Lehendabizi, eta irizpide kronologiko
hutsari jarraituz, Kirikiño
paregabearen iruzkinak eta iradokizunak datoz Edo
geuk edo iñok ez (1913-1928: 1984) izeneko bilduman.
Bigarrenik, Lauaxeta
handiaren ipuinak eta gai anitzeko artikuluak sareratu dira Azalpenak
(1931-1935: 1982) eta
Azalpenak eta beste 1932 (1932: 1991) bildumetan.
Oroitarazteko dira, halaber, Enrike Zubiri Manezaundi
nafarraren ipuin eta kazeta-artikulu zaporetsuak, haren Artikulu
bilduma (1928-1936: 1990) jasotzen direnak. Azkenik, gaurko
eskaintzari amaiera duina emateko, Piarres Lafitteren
literatur lanak aurkituko ditu irakurleak haren Euskal
literaturaz (1934-1967: 1990) izeneko bilduman.
Efemerideak
1864
maiatzak 4: Domingo Agirre
jaio zen Ondarroan.
1912 maiatzak 4: Paulin
Solozabal jaio zen Etxebarrin.
1847 maiatzak 5: Jose Paulo
Ulibarri hil zen Bilbon.
1908 maiatzak 5: Juan Inazio
Goikoetxea Gaztelu jaio
zen goitizena eman zion herrian, Gaztelun.
1910 maiatzak 5: Pedro Mari
Otaño hil zen.
1915 maiatzak 5: Piarres
Larzabal jaio zen Azkainen.
1919 maiatzak 5: Piarres
Ibarrart hil zen Baionan.
1830 maiatzak 6: Manuel Antonio
Antia jaio zen Urretxun.
1854 maiatzak 7: Arturo
Kanpion jaio zen Iruñean.
1869 maiatzak 7: Rosario Artola
jaio zen Donostian.
1810 maiatzak 8: Jean Martin
Hiribarren jaio zen Azkainen.
1938 maiatzak 8: Etienne
Decrept hil zen Bidarten.
2005 maiatzak 9: Begoña
Bilbao hil zen Bermeon.
1909 maiatzak 10: Manuel
Olaizola Uztapide
jaio zen Endoian.
Literatura eta musika Bilbon
Maiatzean
literatura eta musika uztartuko dira Bilboko Kalderapeko
kulturgunean. Lauaxeta eta Garcia Lorcaren poemekin landutako
Zurak emanaldia eskainiko du maiatzaren
4an (osteguna) 21:00etan. Bilbo
atzotik gaurkora poesia emanaldia egingo dute Miren Agur
Meabek, Juanra
Madariagak eta Sonia Gonzalezek
maiatzaren 11n (osteguna)
21:00etan. Arrakalak emanaldiarekin
jarraituko du Bihotz Bakartien
Klubak maiatzaren 18an (osteguna)
21:00etan eta azkenik Ametsen
baratza eskainiko dute Sorgintxulo gaztetxekoek maiatzaren 25ean (osteguna)
21:00etan.
Galdera
ikurrak atriletan zintzilik
Poesiaren
astea antolatu dute beste behin ere Errenteria, Pasaia eta Lezon
Mikelazulokoek. Oteiza bere dardar
minetan dokumentala eskainiko dute maiatzaren 9an (asteartea)
20:00etan Lezoko Gezala auditorioan. Ostean solasaldia izango dute Jose
Luis Padronekin. Txikira beti
hordago emankizuna eskainiko dute Bertol Arrieta, Xabier Etxabe
(kitarra) eta Iñaki Olidenek (soinua) maiatzaren 10ean (asteazkena)
21:00etan Errenteriako Mikelazulon. Goierriko kastakoak izango dira
berriz maiatzaren 11n (osteguna)
21:00etan poesia emanaldia eskainiz Mikelazulon bertan.
Poesia necesaria poesia mailu bat da errezitala
egingo dute Antton Valverde, Amaia Lasa, Arantxa Gurmendi, Sabin Arana
eta Auxtin Zamorak; Lauaxeta, Miguel Hernandez, Federico Garcia Lorca,
Antonio Machado eta nazismoaren garian Ipar Euskal Herriko idazleengan
eragina izan zuten hainbat idazleren poemak irakurriko dituzte.
Errezitala maiatzaren 12an (ostirala)
20:00etan izango da Mikelazulon.
Amaitzeko, Atriletan zintzilik poesia
emanaldia eskainiko dute maiatzaren
13an (larunbata) 19:00etan PAsai San Pedroko kultur etxean
Literatuzta, BBK eta Mikelazuloko kideek. Atriletan
zintzilik manifestua eskegi dugu armiarma.eus gunean.
Agenda
Castillo
Suarez poetak Bala hutsak liburua
aurkeztuko du maiatzaren 4an (osteguna)
20:00etan Bartzelonako Euskal Etxean.
Juan Ramon Makusok Hiri gorazarre poema
liburua aurkeztuko du maiatzaren
10ean (asteazkena) 12:00etan Donostiako KM kulturunean.
Argitaldaria: Elea.
Edu Zelaietak
Mugaldekoak emankizuna
eskainiko du maiatzaren 12an (ostirala)
20:00etan Universitat de Barcelonako kaperan. Emanaldia euskaraz
eta katalanez
izango da.
Nahi
izanez gero, orain arteko Literatur Emailuak irakurgai dituzu Susa literatura
argitaletxeko webgunean.
Izena emateko edo
kentzeko, bidal itzazu zeure datuak beheko laukiak bete ondoren.