2000ko maiatzak 8
POESIARI BURUZKO IPUINA
Arte garaikide edo modernoko hainbat margolan, eskultura eta bestelako artelanen aurrean, maiz izaten dugu gisa horretako lanak, erakusten zaizkigunak bezain on eta ikusgarriak gutxienez, guk geuk ere aise egin genitzakeelako irudipena; edo ume batek, zoro batek, edonork. Orobat gertatzen da poesiarekin, poesia garaikide edo modernoarekin behintzat, poesia abangoardista hermetikoarekin.
Ideia horrek sustatuta, pintura eta eskultura arloetan inoiz egin izan dut esperimenturik, eta, tira, ez dira zeharo gaizki atera horietako batzuk, baina teknika aldetik oso baldarra naiz, eta hori, bitxia badirudi ere, muga handia izan da niretzat. Horrelako esperimentuetan nekez geratzen baita bat lehen emaitzarekin guztiz konforme. Eta lehen emaitza horri aldaketak egiten hasteko garaian datoz komeriak.
Idazte lanetan, aldiz, teknika aldetik ez dut gisa horretako mugarik sentitzen. Horregatik, arte plastikoen arloan izandako zailtasunekin etsi samartuta, burura aurrenik etorritako hitzak aliritzira konbinatu eta, neke handirik gabe, poema liburua osatzea otu zitzaidan behin, hots, poemario aizuna, poema aizun garaikide abangoardista moderno hermetikoz osatua, noski, aizuntasun hori igartzerik izan ez zedin. Liburu hura lehiaketa batera aurkeztu eta irabazle izatea litekeena zela ere pentsatu nuen, eta gero argitara eman eta poesiazaleen txalo eta gorazarreak jasotzerik ere izango nuela agian. Pinturan edo eskulturan baino aukera handiagoak nituen behintzat.
Baina burura aurrenik etorritako hitzak aliritzira konbinatzen hasita, konbinazio haiekin ez nintzen konforme gelditzen. Teknika aldetik horretarako mugarik ez nuenez, hitzak beste era batera ordenatzen nituen behin eta berriz, lerro osoak kendu, hitzak erantsi, lekuz aldatu, beste tonu batekin aproba egin... Harik eta hasieran aliritzira sortu eta azarearen esku utzitako poema aizuna, azkenean, neure gustura gelditzen zen arte. Orain poema aizun horiek diren bezala baino ezin ditut onartu: hitz bakoitza dagokion tokian dago; ez dago hitz bat ere soberan eta ez da inon ezein hitzik ments. Eta liburuak behar dituen poemak ditu, ez gehiago eta ez gutxiago. Zail izango nuke hitz, lerro, ahapaldi eta poema bakoitzaren zergatikoa eta esanahia zehatz-mehatz azaldu edo arrazoitzea, baina halaxe behar dute eta kito.
Lehiaketa aski garrantzitsua irabazi dut nire poema liburuarekin, eta argitaratu dudanean harrera ona izan du poesiazaleen artean.
Orain, jakina, haiekin horrenbeste lan eta ardura hartu ostean, ez ditut nire liburukoak poema aizuntzat jotzen, zinezko poematzat baizik.
© Juan Luis Zabala